Inclusief onderwijs

Onderzoek

In het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap, meer dan vijf jaar geleden door Nederland geratificeerd, staat het recht van ieder kind op onderwijs in een inclusief onderwijssysteem. Vele jaren na de invoering van passend onderwijs is de roep om inclusiever onderwijs en ondersteunend inclusief beleid steeds duidelijker hoorbaar.

Het Nederlands Centrum Onderwijs & Jeugdzorg (NCOJ) heeft met steun van Jongeren INC het eerste onderzoek in Nederland gedaan naar scholen in het basisonderwijs die werken aan inclusiever onderwijs. Dit onderzoek geeft een unieke inzage in de status van dit onderwijs, de werkpunten en de ondersteuningsbehoeften die basisscholen aangeven. Daarnaast hebben de onderzoekers praktijkverkenningen gedaan in een zestal regio’s.

Dankzij het onderzoek en de verkenningen hebben we zicht op:

• de deelonderwerpen waaraan basisscholen, samenwerkingsverbanden en regio’s nu en in de nabije toekomst werken;
• hun startposities en randvoorwaarden;
• de knelpunten die zij tegenkomen;
• en de ondersteuningsvragen die ze hebben.

De bevindingen van het onderzoek zijn op 26 mei 2021 gepresenteerd. Demissionair minister Arie Slob, Tweede Kamer-lid voor D66 Paul van Meenen en Otwin van Dijk (burgemeester Oude IJsselstreek) namens de VNG namen het onderzoeksrapport in ontvangst.

Platform Naar Inclusiever Onderwijs

Het onderzoek en de regiobeschrijvingen vormen dé basis om aan de slag te gaan met basisscholen, samenwerkingsverbanden, gemeenten en de leerlingen zelf.

Het Platform Naar Inclusiever Onderwijs is er om basis- én middelbare scholen nu en in de toekomst te ondersteunen bij het realiseren van onderwijs waarin iedereen welkom is. Jongeren INC steunde het Platform, JongPIT en samenwerkingspartner Defence for Children om samenwerkingsverbanden, scholen, ouders en leerlingen te helpen. We willen een platform creëren dat deze ondersteuning ook na de programmaperiode kan blijven bieden.

Het Platform voert de volgende activiteiten uit:

1. Samenwerken in de regio: We zetten onze samenwerking voort met 6 regio’s/ samenwerkingsverbanden die actief werken aan inclusiever onderwijs. En we breiden het aantal uit tot 8. Deze regio’s omvatten circa 650 scholen voor primair en voortgezet onderwijs. Zij zijn met vernieuwende aanpakken bezig die inspiratie en nieuwe kennis kunnen opleveren voor andere samenwerkingsverbanden, scholen en hun partners.
2. Ondersteuning van scholen: Mede op basis van de onderzoeksresultaten en de ondersteuningsbehoefte van scholen bieden we tools en instrumenten aan om scholen, besturen en samenwerkingsverbanden te ondersteunen.
3. Leernetwerken en de beweging: In het ondersteuningsprogramma verbinden we de regio’s/ samenwerkingsverbanden met elkaar, zodat ervaringen kunnen worden gedeeld en vraagstukken besproken. Ook bereiken we besturen en hun scholen via onderwijsorganisaties en hun netwerken. De onderzoeksactiviteiten en de bevindingen uit de regio-aanpak en netwerken van onderwijsorganisaties leveren input voor bredere praktijkontwikkeling en beleidsbeïnvloeding.
4. Jaarlijkse aandacht: Er zijn meerdere momenten waarop we aandacht vragen voor het belang van onderwijs waarin iedereen welkom is. Onder andere tijdens de landelijke conferentie van het platform en tijdens de jaarlijkse Week van Inclusief Onderwijs.
5. Stem van jongeren; JongPIT: De stem van Jongeren zélf staat centraal, want het platform werkt nauw samen met Stichting JongPIT. JongPIT bij aan participatie naar wens en vermogen van jongeren met een chronische aandoening. Dit doen ze door jongeren perspectief te bieden, onbegrip in de samenleving weg te nemen en met professionals in gesprek te gaan.