‘De kracht van Family Check Up is dat het een kortdurende interventie is,’ zegt jeugdspecialist Anja Leendertse. ‘We komen in een maand tijd drie keer langs bij een gezin, om te kijken naar de sterke kanten en de aandachtspunten in hun opvoeding. Zo worden veel ouders al op een nieuw spoor gezet. Je kunt in korte tijd veel resultaat boeken.’
Het verhaal van Anja is onderdeel van een dubbelportret van het project Family Check Up.
Family Check Up werd ontwikkeld in de VS. Uit Amerikaans en Zweedse studies bleek het effectief in het verminderen van opvoedproblemen en het verbeteren van schoolprestaties. Het Trimbos Instituut wil de interventie toesnijden op de Nederlandse context en onderzoeken op effectiviteit. Family Check Up wordt uitgevoerd bij gezinnen in Arnhem en Nijmegen.
‘Tijdens de eerste sessie inventariseer ik de situatie,’ vertelt Anja. ‘Waar zijn de ouders tevreden over en wat zouden ze graag anders willen binnen de relatie met hun kind? Tijdens de tweede sessie vullen ze vragenlijsten in over zichzelf en hun kind. Ook maken we video-opnames. Ze krijgen een aantal opdrachten van mij: speel met elkaar, praat over school, over wat je leuk vindt en bedenk een activiteit met elkaar.’
Het Trimbos Instituut verwerkt de informatie en maakt een krachten- en aandachtsanalyse. Anja: ‘Aan een aantal aspecten wordt een score gegeven: de kwaliteit van de relatie, positieve gedragsondersteuning, hoe ouders grenzen aangeven, hoe ze aansluiten op de belevingswereld van de kinderen. Tijdens de derde sessie kijk ik met het gezin naar de analyse en bedenken we hoe we de krachten kunnen inzetten om de aandachtspunten aan te pakken. Als de ouders dat willen maken we nog een vervolgafspraak of helpen we met een doorverwijzing.’
Waar zijn de ouders tevreden over en wat zouden ze graag anders willen binnen de relatie met hun kind?
Anja’s ervaring is dat de gezinnen zich vaak herkennen in de analyse. ‘Er wordt ze een spiegel voorgehouden, ze worden zich even heel bewust van zichzelf.’ Naast het korte tijdsbestek vindt ze een andere kracht van Family Check dat er veel aandacht is voor wat er al goed gaat. ‘Het geeft een boost aan de sterke en positieve kanten van het gezin. Daardoor mogen de andere kanten er ook zijn.’
Anja heeft tot nu toe ongeveer tien gezinnen begeleid. Een van de ouders die meedeed was Francisca. Ze is alleenstaande moeder van Ramona. De interventie zorgde ervoor dat Francisca nieuwsgieriger werd naar haar dochter. Anja: ‘Ze heeft geleerd meer naar haar te kijken en af te stemmen. De wereld te zien door Ramona’s ogen. Dat heeft hun band nog sterker gemaakt. Je kan zien hoeveel Ramona geniet van de momenten samen, van de echte aandacht. Ik vind het heel knap hoe Francisca zich inzet voor haar dochter.’
Anja zag dat Francisca steeds minder gestrest werd. ‘Daardoor kon ze rustiger en consequenter omgaan met haar dochter. Allebei zitten ze nu beter in hun vel. Ze zijn zo gegroeid, Francisca in haar moederschap en Ramona in haar ontwikkeling. Dat is heel mooi om te zien.’
Family Check Up geeft een boost aan de sterke en positieve kanten van het gezin.
De Family Check Up (FCU) is een korte, laagdrempelige interventie uit de V.S. die zich richt op het hele gezin. De problemen die het gezin zelf ervaart staan centraal en de hulpverlener komt bij het gezin thuis. In de laatste sessie wordt afgesproken wat het gezin wil veranderen en wat daarvoor nodig is. Het Trimbos Instituut onderzoekt de effectiviteit van de Family Check Up en past deze aan aan de Nederlandse samenleving.
Om zichtbaarder te maken wat de projecten van Gezonde Toekomst Dichterbij doen en wat ze betekenen voor de gezinnen, hebben we een aantal projecten in beeld gebracht. Tijdens een reis door Nederland maken we kennis met de gezinnen en professionals die werken aan een Gezonde Toekomst Dichterbij. Van ieder project worden een professional en een of twee gezinnen geportretteerd.
Met het in beeld brengen van de projecten laten we zien hoe gezinnen en professionals samenwerken aan een Gezonde Toekomst Dichterbij. Voor henzelf, hun gezin, de wijk en toekomstige generaties.
Foto: Frank Penders