Katinka:
Het mooiste van het programma Samen Kansrijk en Gezond vind ik dat we echt de tijd nemen. Tien jaar om samen met partners in wijken en dorpen al lerend te doen wat nodig is. Zodat gezinnen die het moeilijk hebben zich gezonder gaan voelen. Zonder te weten wat dat precies vraagt. Behalve dan echt luisteren en werken mét gezinnen.
Daarmee is dit een verdieping van ons vorige programma, Gezonde Toekomst Dichterbij. Toen heeft FNO geïnvesteerd in interventies op leefstijlvraagstukken, zoals roken, overgewicht en bewegen. Logisch, want dat is belangrijk voor je gezondheid. Maar daar zit zo veel onder. En dan is de eerste behoefte van een alleenstaande moeder meestal niet: ik wil afvallen. Toch Marcella?
Marcella:
Zeker! Dat herken ik; ik kom zelf uit de armoede. Ik weet heel goed wat het is om niet te eten te hebben en dat gezonde levensstijl verder gaat dan sporten en gezonde voeding. Want wat is belangrijk voor deze gezinnen? Mensen moeten overleven. Gezonde Toekomst Dichterbij ging over leefstijl. Nu gaat het om basisbehoeften. Dingen die oké moeten zijn voordat je tot een gezonde leefstijl kunt komen. Eigenlijk doe je een stapje terug, maak je het completer.
Katinka:
Ja, dat hebben we geleerd van Gezonde Toekomst Dichterbij. We weten nu dat we aan andere knoppen moeten draaien. Daarom is bijvoorbeeld de ervaringskennis van gezinnen nu nog belangrijker – bij de financieringskeuzes die we maken en ook in onze eigen keuzes. Daarom zijn we zo blij met jou in ons team Marcella!
Marcella:
Ik vind het ook erg leuk om te doen! Bij Gezonde Toekomst Dichterbij betrok FNO ervaringskennis via een klankbordgroep die er halverwege bij is gekomen. Alle projecten waren al gestart. Bij Samen Kansrijk en Gezond betrekken we mensen met ervaringskennis vanaf het begin. We hebben deze zomer samen met de programmacommissie met gelijke stem de subsidieaanvragen beoordeeld. En ik werk als ervaringsdeskundige als volwaardig teamlid mee aan het programma.
Katinka Visscher
Marcella:
In de gebieden die starten worden gezinnen al goed betrokken. Vaak is er nog wel de behoefte om hen op gelijk niveau te zetten met de professionals. Zodat de mensen om wie het gaat zelf meedenken en beslissen. Daar helpen we bij.
Ook kijken we in de gebieden in het land welke mensen met ervaringskennis op programmaniveau met ons willen meedenken. Als stem van de gezinnen zijn zij onmisbaar, ook voor de landelijke lobby die nodig is voor duurzame verandering. Wat hebben deze mensen daarvoor nodig? Moeten (en willen) zij getraind worden?
Katinka:
Heel belangrijk. Elke persoon met ervaringskennis heeft specifieke kennis en die willen we benutten. Vijf moeders denken nu met ons mee en het idee is dat daar ook vaders en kinderen bij komen. Het gaat ten slotte om gezinnen. Een aantal van hen heeft een ontwikkelbehoefte. Ook die willen we ondersteunen.
We streven naar een mix van grote steden, plattelandsgebieden, dorpen. Die verschillen, ook in bewoners, zoeken we op. Voor dit soort complexe verandervraagstukken zijn verschillen onmisbaar, is mijn ervaring.
Marcella:
Herkenbaar! In de Schilderswijk bijvoorbeeld wonen veel mensen met een migratieachtergrond. Daar is iets anders nodig dan in bijvoorbeeld Leeuwarden. Alles is individueel. Je moet kijken naar de behoeftes van de wijk, van de mensen.
Katinka:
De eerste drie gebieden zijn begonnen, of bijna begonnen. We zijn als FNO-team langs geweest om kennis te maken en de wijk beter te leren kennen. In november ontmoeten de projectgroepen (en dus ook de mensen met ervaringskennis) van de drie gebieden elkaar. Ook de onderzoekers met wie we gaan leren en monitoren zijn erbij.
We sluiten aan bij de behoeftes van de projectgroepen. Tijdens onze eerste gesprekken hoorden we vooral vragen over ervaringskennis en -deskundigheid, systeem- en organisatieverandering en duurzame financiering. We willen daar, samen met de gebieden en stapsgewijs, in ondersteunen.
Marcella:
Wat we ook in Gezonde Toekomst Dichterbij ontdekt hebben is het belang van een lange adem. Veel projecten zijn van korte duur en dan hoop je maar dat gemeentes of partners het overnemen. Maar veel activiteiten hebben langer nodig om resultaten te boeken.
Katinka:
Precies. En we weten ook dat je ruimte moet scheppen voor professionals, zodat zij kunnen doen wat nodig is. Daarom werken we in Samen Kansrijk en Gezond met een langetermijnvisie. Bij elk project en activiteit kijken we naar verduurzaming en wat daarvoor nodig is. Ook in lokaal en landelijk beleid.
Katinka:
We gaan een langdurige leerrelatie aan met de gebieden. Wij weten niet hoe ze het moeten doen; we gaan samen met hen leren. Ook wij zullen dingen vast anders moeten gaan doen. Ons voortdurende contact met elkaar helpt daarbij.
Het is ook een soort beweging. We moeten het samen doen: de gebieden en anderen. En steeds kijken: wat is de volgende stap? We hebben dus geen afgebakend plan. Maar we weten wél waar we naartoe willen: gezinnen voelen zich gezonder.
Marcella:
Ik zou heel gelukkig worden van meer zekerheid voor deze gezinnen, het liefst al over een jaar. Al is het maar één gezin, dan is dat al een gezin minder in armoede.
Katinka:
Ik hoop dat de gestarte gebieden over een jaar lekker bezig zijn, het gevoel hebben dat ze vooruit kunnen, zich ontwikkelen, sterker worden. De gezinnen én de professionals.
En dat we ons kunnen blijven verbinden aan plekken, aan mensen, waar écht iets anders gebeurt. Vooral als de focus ligt op bestaanszekerheid, minder stress bij gezinnen door geldgebrek. Want dat wordt inhoudelijk onze focus in 2022. Dat is voor gezinnen altijd belangrijk.
Dus als je nu denkt: daar doen ze iets heel moois, en gezinnen worden er blij van: bel ons!
Meer Samen Kansrijk en Gezond?