Meer aandacht voor sociaal-emotionele vaardigheden in onderwijs

Leerlingen, leerkrachten én gezondheidsorganisaties willen meer aandacht voor sociaal-emotionele vaardigheden

Binnen het onderwijs moet meer aandacht komen voor sociaal-emotionele vaardigheden vindt 77% van de leerkrachten. Dit zijn vaardigheden die helpen bij het geloof in eigen kunnen, herkennen en beheersen van emoties, keuzes maken, aangaan van relaties met anderen en het kunnen omgaan met tegenslag. Dit blijkt uit een peiling onder leerkrachten in het basis-, voortgezet- en speciaal onderwijs die eind januari door MarketRespons werd uitgevoerd in opdracht van de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF).

Beter welbevinden voor leerling én leerkracht

Uit de peiling blijkt dat goed ontwikkelde sociaal-emotionele vaardigheden zorgen voor een betere sfeer in de klas en het pestgedrag verminderen. Stress onder leerkrachten en leerlingen neemt hierdoor af. Volgens Jelle Rommers, leerkracht van groep 8, is het aanleren van sociaal-emotionele vaardigheden, juist als er veel werkdruk is, belangrijker dan ooit. ‘Wanneer het aanleren van sociaal-emotionele vaardigheden volledig verweven is in de cultuur van de school, zorgt dat er niet alleen voor dat leerlingen, maar ook leerkrachten zich beter voelen én beter presteren. De ervaring van werkdruk zou daarmee wel eens fors kunnen afnemen.’ Dat goed ontwikkelde sociaal-emotionele vaardigheden van grote meerwaarde zijn voor zowel het onderwijs als de leerling zelf wordt ondersteund door de peiling: 92% van de leerkrachten deelt deze mening. Men signaleert dat leerlingen zich er beter door voelen én er beter door gaan leren. In de praktijk blijkt er vaak te weinig tijd en ruimte om deze vaardigheden te ontwikkelen.

‘Als een kind zich niet goed voelt, komt onderwijs niet binnen’

Dat het ontwikkelen van sociaal-emotionele vaardigheden niet ten koste gaat van cognitieve vaardigheden en leerprestaties, maar er juist aan bijdraagt (volgens 84% van de gepeilde leerkrachten), bewijst de Parkschool in Delft. De school, waar veel nieuwkomers op zitten, werd voorheen door de inspectie als zwak bestempeld. De directeur besloot daarom niet alleen extra in te zetten op taal en rekenen, maar vooral ook aandacht te geven aan het ontwikkelen van een sterke sociaal-emotionele basis. Dit resulteerde vorig jaar in blijere kinderen, hogere leerprestaties en een voldoende van de inspectie. ‘Als een kind zich niet goed voelt, heeft het ook geen zin om het onderwijs te geven, want het komt niet binnen.’ Aldus Nico Nijenhuis, directeur van de Parkschool.

Ook scholieren willen meer ruimte voor sociaal-emotionele vaardigheden op school

De roep om een betere balans tussen cognitieve- en sociaal-emotionele vaardigheden komt ook van de jeugd zelf. LAKS-voorzitter Pieter Lossie geeft aan dat sociaal-emotionele vaardigheden prominenter terug moeten komen in het onderwijsprogramma. ‘Omdat dat motivatie, welzijn en persoonlijke ontwikkeling bevordert en bovenal omdat Nederlandse scholieren het zelf meer terug willen zien in hun onderwijs.’

‘Wie lekker in z’n vel zit, leeft gezonder’

Het belang van het ontwikkelen van sociaal-emotionele vaardigheden wordt niet alleen gezien door leerkrachten en leerlingen. Ook de Samenwerkende GezondheidsFondsen maken zich er hard voor. Binnen het programma Gezonde Generatie werken zij aan het verbeteren van de gezondheid van toekomstige generaties. Volgens Mark Monsma, woordvoerder Gezonde Generatie van de SGF, zijn er steeds meer aanwijzingen dat sociaal-emotionele vaardigheden van belang zijn bij het ontwikkelen van een goede mentale, fysieke en sociale gezondheid. ‘Wie lekker in z’n vel zit, heeft minder stress en is beter in staat bewustere en gezondere keuzes te maken. Hiermee kunnen we veel leed op latere leeftijd voorkomen’, aldus Monsma. ‘Het zou daarom mooi zijn als sociaal-emotionele vaardigheden in de kerndoelen en eindtermen van het onderwijs opgenomen worden. Als investering in de gezondheid en gelijke kansen van huidige en volgende generaties. In de voorstellen van curriculum.nu voor de curriculumherziening zie je het belang van meer sociaal-emotionele vaardigheden terug. Dit is een eerste stap naar meer aandacht voor deze vaardigheden in het onderwijs en dat mag van ons nog wel een onsje of twee meer.’