Veeldeling

Veeldeling

mei 2022

‘Ik beken het maar meteen: al bij mijn tweede blog ga ik de mist in. Dit keer deel ik geen geleerde les, maar vertwijfeling. Misschien is dat dan wel meteen de geleerde les: stuur bij waar nodig en hou ruimte voor twijfel.

Urgentie of belangen?

Laatst mocht ik aansluiten bij een gesprek over hoe FNO de meeste impact kan maken op vlak van gezondheid en bestaanszekerheid. Ook al hebben we in verhouding met andere fondsen veel euro’s te besteden, ook wij kunnen elke euro maar eenmaal uitgeven. We voelen de maatschappelijke plicht er zoveel mogelijk resultaat mee te behalen. Dat betekent keuzes maken en deze regelmatig weer eens tegen het licht houden.

Ik hoorde tijdens de bijeenkomst meerdere keren dat de urgentie van het probleem (bestaansonzekerheid zorgt voor een slechtere ervaren gezondheid en een vergrote kans op ongezondheid) nog onvoldoende werd gevoeld. De mensen die konden besluiten over systeemveranderingen die een positieve invloed zouden hebben, voelden nog steeds te weinig urgentie bij dit probleem en kwamen daarom niet in actie. Daar zou FNO vooral op moeten (blijven) inzetten.

Urgentie én belangen?

Ik twijfelde en doe dat nog steeds. Twijfel die wordt aangewakkerd als ik kijk naar de toeslagenaffaire. Wie ik ook hoor: premier, hoge ambtenaar, uitvoerder bij een gemeente, gewone burger, iedereen lijkt er echt van doordrongen dat de toeslagenaffaire schreeuwt om anders handelen. En dat daar zowel direct compenseren van de getroffen mensen bij hoort, als het snel aanpassen van de systeemfouten.

Hoe komt het dan toch dat dit zo moeizaam loopt? En dat de box 3 compensatie zo vlot te regelen lijkt? Is dat echt omdat dat technisch simpeler ligt? Of gaat het om de belangen van een andere groep mensen en wordt de urgentie daarom toch anders gevoeld? Kan de initiële, heftige verontwaardiging over de toeslagenaffaire, die toch breed gevoeld leek te worden, weer snel wegzakken, omdat de groep mensen die er slachtoffer van was verder van de gemiddelde bewindspersoon of medewerker bij de belastingdienst staat, dan de mensen die een box 3 compensatie tegemoet zien?

Belangen dus

Soms denk ik somber dat het weinig loont om in te zetten op het vergroten van gevoelde urgentie. En dat we vooral in beeld moeten brengen en houden welke belangen spelen bij de mensen die ‘aan de knoppen’ zitten en daarop inspelen. De geuite verontwaardiging kan best oprecht zijn geweest en waarschijnlijk was er op dat moment ook echt de wens om de dingen snel adequaat te verbeteren. Maar dat gevoel lijkt weer snel weg te zakken zodra zich andere, voor de betreffende bewindvoerder of hoge ambtenaar urgentere en belangrijkere zaken voordoen.

De verhalen die het gevoel van urgentie vergroten kunnen we natuurlijk nog krachtiger overbrengen aan de personen die verandering kunnen bewerkstelligen. Door vaker de financiële, organisatorische en andere ‘hardere’ voordelen erin te weven, kunnen we vast meer impact maken. Maar hoe we de tweedeling in onze maatschappij kunnen verkleinen weet ik niet. Terwijl dat van grote invloed lijkt te zijn, doordat mensen vooral in beweging lijken te komen voor mensen die op hen lijken, of dicht bij hen staan. De term ‘tweedeling’ is eigenlijk al te simpel. Het gaat immers om een ‘veeldeling’ met allerlei elkaar overlappende groepen, die in wisselende samenstellingen elkaar beschimpen, veroordelen, of juist weten te vinden.

Misschien denk je al lezend: maar Ann, dat is toch simpel! Dat komt hier en hier door en kan je zo en zo oplossen. Deel het dan alsjeblieft, daar leer ik van. En veel belangrijker: je helpt er FNO meer impact mee te maken.’

Ann Kusters
Directeur/bestuurder FNO