Gelijkwaardig ≠ gelijk

Gelijkwaardig ≠ gelijk

januari 2023

‘Mijn moeder telde vroeger de aardbeien als we die kregen als toetje. Ieder kreeg er dan evenveel, want mijn zus en ik verdienden elk een gelijke portie. Zelfs met verschil in grootte en rijpheid hield ze rekening en dat leidde natuurlijk tot discussies over de waarde van aantal versus roodheid. En over hoe een grote aardbei zich verhoudt tot twee kleine. Zo kregen we al vroeg les over gelijkheid versus gelijkwaardigheid.

Werken aan inclusie

Ook bij mensen geldt: gelijkwaardig zijn is wat anders dan gelijk zijn. Iets waar ik het nooit mee oneens ben geweest, maar soms wel eens mee worstel. Werken aan inclusie, met een organisatie waarin we verschillen zoveel mogelijk naar binnen halen, zet het verschil tussen gelijkwaardig en gelijk zijn wel eens op scherp.

Als je gelijk zijn definieert als identiek zijn, kan je dat over mensen eigenlijk niet eens zeggen, want ieder mens is immers een uniek individu. Meestal is dat ook niet wat we ermee bedoelen. Met gelijk zijn doelen we dan op gelijke rechten hebben. En dat is in de praktijk niet altijd het geval. Deels komt dat doordat, zelfs in een welvarende democratie als Nederland, niet iedereen dezelfde kansen heeft op die rechten. Een bekend voorbeeld is dat kinderen weliswaar allemaal hetzelfde recht hebben op passend onderwijs, maar daar toch verschillende resultaten mee boeken, ook al hebben ze vergelijkbare talenten. Bijvoorbeeld omdat ze een chronische aandoening hebben, of een thuissituatie die hen minder ondersteunt of zelfs in de weg zit. Daar maken we ons bij FNO niet voor niks druk over en werken we hard aan.

Ongelijke behandeling

Gelijkwaardig zijn vraagt dus om ongelijke behandeling. Die is dan geoorloofd en rechtvaardig. Zo hebben we bij FNO, zoals in elke professionele organisatie, te maken met afspraken over rollen en verantwoordelijkheden. Die zijn verschillend per persoon. Daarnaast zijn er dan de verschillen tussen individuen, bijvoorbeeld op het vlak van talenten en ontwikkelpad. De ongelijkheid wordt nog eens vergroot door het feit dat we bij werving bewust op zoek gaan naar mensen die verschillen van wie we al in huis hebben. De voordelen die dat oplevert wegen nog altijd op tegen de uitdagingen die dat met zich meebrengt.

Wat vindt Chat GPT hiervan?

Tijdens het schrijven van dit blog was ik de veelbesproken Chat GPT aan het uitproberen. Die liep vast -echt waar!- bij de vraag wat het verschil is tussen de termen gelijk en gelijkwaardig, terwijl hij kort daarvoor de meest ingewikkelde, niet vanaf het internet reproduceerbare antwoorden wist op te lepelen in een moordend tempo. Na een paar minuten herstelde hij zich en kwam hij op de herhaalde vraag met het volgende antwoord:

In general, children in the Netherlands should be provided with both equal and equivalent opportunities. Equal opportunities are important because they ensure that all children have the same chance to succeed, regardless of their background or circumstances. For example, all children should have access to the same quality of education, regardless of their socio-economic status.

Equivalent opportunities are also important because they take into account the fact that children have different abilities, interests, and needs. For example, children with special needs should be provided with the necessary resources and support to achieve their full potential. Also, not all children have the same talents and interests, so it is important to provide them with different opportunities to explore and develop their passions and abilities.

It is the role of the government, schools and society as a whole to ensure that children are provided with both equal and equivalent opportunities. This can be achieved through policies and programs that address social determinants of health, such as poverty, education, and housing, and that provide targeted support to disadvantaged children and families. Additionally, it is important to address structural racism and discrimination in the education system and make sure that everyone has the same chance to succeed.

En op de aanvullende vraag wat de rol van kinderen zelf hierin is, antwoordde hij dit:

Children themselves also play an important role in ensuring that they have equal and equivalent opportunities. Here are a few examples of how children can take an active role in this process:

• Children can take advantage of the opportunities that are provided to them, such as participating in extracurricular activities, taking advantage of educational programs, and seeking help when they need it.
• Children can advocate for themselves and their peers, by speaking out against discrimination, bullying, or other forms of injustice.
• Children can take responsibility for their own learning and development, by setting goals, working hard, and taking initiative to seek out new opportunities.
• Children can also be taught to be aware of the social determinants of health and to advocate for change, for example, advocating for better education, housing, healthcare, and other social services for children in their communities.
• It’s also important to note that children have the right to participate in decisions that affect their lives, and it is essential that their opinions, perspectives and needs are taken into account. It is important for children to be informed and educated about their rights, and to be able to express their views freely. This can be achieved through child-friendly information, participation in decision-making processes and parental guidance.

Nog niet klaar helaas

Geen speld tussen te krijgen. ‘ChatGPT for president!’ zou ik bijna zeggen. Maar de vraag wat dit dan betekent voor wet- en regelgeving en onze nationale begroting leverde helaas een hoog over, nietszeggend antwoord op. Nogal ingewikkeld, het nationale budget is beperkt, dat soort uitspraken. Werk aan de winkel dus!’

Ann Kusters
Directeur/bestuurder FNO

De afbeelding in de header is gemaakt met de text-to-image software van Stable Diffusion via Canva.